Cách luyện võ Xưa và Nay
Từ thời xa xưa, quan hệ thầy – trò trong các lò Võ ta còn gọi là Võ cổ truyền dân tộc và ngày nay là Võ cổ truyền Việt Nam, mặc nhiên được xem gần như quan hệ cha – con. Sân tập có thể là một bãi cỏ, sân đình, bờ sông… hoặc một mảnh vườn nhà thầy. Thầy “nhắm” tướng, xét tính tình và đoán hậu vận của từng người học trò mà dạy. Vì thế, cùng học một thầy nhưng mỗi người học trò được thọ truyền những môn học khác nhau: Quyền cước, Binh khí, Huyệt đạo, Y lý, Tướng số…
Nhưng dù học môn nào người học trò cũng phải trải qua một thời gian được thử thách bằng các hình thức như: Cày ruộng, gánh nước, giã gạo, xay lúa, đốn cây, mót củi… có khi kéo dài hằng năm trời hoặc lâu hơn trước khi được thầy dạy võ thuật. Sự thử thách đó nhằm làm bộc lộ tính cách, ý chí, lòng trung thành của người học trò đồng thời cũng để cho người học trò được tu dưỡng “tâm bền, chí quyết”. Ngoài những mục đích đó, các công việc lao động mà người học trò phải làm trong thời gian thử thách cũng chính là những bài tập rèn luyện sức mạnh theo quan điểm “Học võ công trước hết phải tập võ lực”. Những công việc ấy đòi hỏi sự vận dụng sức lực và phải gắng sức, kiên trì trong một quãng thời gian rất dài nên thường được gọi là “Công phu”.
Khi đã được thầy chính thức truyền dạy võ công thì người học trò được tập những bài tập công phu có bài bản hơn. Những bài tập thường thấy tập trung vào một số mục đích nhất định. Để rèn luyện sức bền bĩ, chịu đựng của từng bộ phận cơ thể, có những cách tập như dùng các ngón tay quắp lại bấu chặc miệng chiếc hũ đựng đầy nước rồi nâng lên, để xuống nhiều lần cho đến khi các ngón tay căng cứng không còn nâng chiếc hũ nước lên được nữa. Hai tay xách hay túi vải lớn đựng cát, sạn rồi đi và chạy ngược lên dốc, xuống dốc cho đến khi đôi chân mỏi không còn đi được nữa. Dùng búa gỗ đập vào ngực, bụng, lưng, tay, chân, từ nhẹ đến mạnh dần theo thời gian kéo dài từ một đến ba năm. Dùng đũa dài bằng tre, mây cột lại thành bó, đập vào cẳng chân, cẳng tay…
Để rèn luyện sức mạnh của tay, chân, có một số cách tập như trụ tấn thấp, vừa lắc hai bàn chân vừa trì xuống cho hai bàn chân lún sâu dần xuống nền đất thịt cho đến khi tàn cây hương. Trụ tấn thấp, khắc phần cẳng tay và cẳng chân vào cẳng tay và cẳng chân của bạn đồng môn. Lâu ngày về sau thì mỗi người tự khắc cẳng tay, cẳng chân của mình vào thân cây tre, cây chuối. Đấm và đá vào thân cây chuối đá. Lâu ngày về sau, đấm và đá vào thân cổ thụ có lớp da dày, cứng, sù sì. Cõng những bao gạo, những bó củi nặng trên vai, chạy trên đoạn đường dài lởm chởm sỏi, đá. Mang những vật nặng trên lưng, bò bằng hai bàn tay và hai bàn chân trên những đoạn đường dài ngược dốc…
Để rèn luyện kỹ năng nhảy cao vượt qua những chướng ngại vật cần đào những chiếc hố tròn, đứng từ dưới nhảy lên, càng ngày càng đào hố sâu dần. Chạy nhanh trên cát kết hợp với thóp bụng dưới. Càng về sau, dấu chân trên cát mờ dần thì thân đã nhẹ đi rất nhiều và độ cao đạt được sẽ cao hơn trước.
Để rèn luyện sức công phá khi dùng các loại binh khí, người ta cầm những cây gậy tầm vông, thanh sắt bằng hai tay hoặc một tay, đánh mạnh và liên tục vào các gốc tre, trụ sắt cho đến khi mình mẩy thấm đẫm mồ hôi.
Má»i vùng, miá»n, má»i lò võ, má»i thầy có sá»± nghiên cứu, sáng tạo riêng phù hợp vá»i những Äiá»u kiá»n vá» Äá»a hình, Äá»a thế
Ngoà i viá»c dùng thuá»c theo dược thang nhÆ° trên, các thầy còn khuyên há»c trò dùng “ngoại khoa” bằng cách Än ÄÆ°á»ng bát và uá»ng nhiá»u nÆ°á»c lạnh  (nÆ°á»c lã) sau khi táºp công phu. ÄÆ°á»ng bát là ÄÆ°á»ng Äen Äược nấu từ cây mÃa và Äá» và o bát (tô), khi ÄÆ°á»ng nguá»i thì trút ra khá»i bát, trá» thà nh những chiếc bánh cứng bằng ÄÆ°á»ng. Các thầy giải thÃch: Än ÄÆ°á»ng Äen sau khi táºp công phu và lúc bá» ná»i thÆ°Æ¡ng sẽ tá»ng Äược máu bầm ra khá»i cÆ¡ thá» bằng ÄÆ°á»ng bà i tiết. Nếu Äá» máu bầm ứ Äá»ng trong cÆ¡ thá» lâu ngà y sẽ có hại.
Thá»i gian táºp buá»i sáng thÆ°á»ng bắt Äầu và o giá» Mẹo (5-6 giá») cho Äến khi mặt trá»i lên khá»i ngá»n tre. Buá»i chiá»u bắt Äầu sau khi mặt trá»i ngã hẳn vá» hÆ°á»ng Tây. Tuy nhiên cÅ©ng vẫn có thá» táºp bất cứ lúc nà o trong ngà y.
Phải ghi nháºn má»t Äiá»u rằng, ngà y xÆ°a võ Cá» truyá»n Viá»t Nam của chúng ta có cách táºp công phu ÄÆ¡n giản hÆ¡n lá»i táºp của võ Cá» truyá»n Trung quá»c rất nhiá»u: Không chế tác dụng cụ cầu kỳ, không rà ng buá»c thá»i gian, Äá»a hình, Äá»a thế khắc khe, á» Äâu cÅ©ng táºp Äược, lúc nà o cÅ©ng táºp Äược, miá» n sao có Äiá»u kiá»n táºp trung ý chà là Äược. Táºp nhÆ° thế mà hiá»u quả rất cao, nhiá»u ngÆ°á»i Äạt mức Äá» thà nh công rất phi thÆ°á»ng. Có những ngÆ°á»i váºt ngã trâu, giết Äược há», nhá» cả gá»c tre già , ôm những chiếc cá»i Äá lá»n, những chiếc Äá»nh bằng Äá»ng nặng hai, ba trÄm kà lô Äi hằng trÄm mét.
Ngà y nay, hoà n cảnh xã há»i và cuá»c sá»ng mÆ°u sinh của con ngÆ°á»i Äã thay Äá»i, thêm và o Äó là có sá»± tiến bá» của khoa há»c kỹ thuáºt nên cách táºp công phu Äược gá»i là táºp “lá»±c bá» trợ” của võ Cá» truyá»n Viá»t Nam cÅ©ng Äã thay Äá»i rất nhiá»u:
Những cách táºp luyá»n thÆ°á»ng thấy bây giá» là : Nhảy dây; Táºp xà ÄÆ¡n; HÃt Äất, Kéo dây lò xo; Äấm và Äá và o xách treo hình trụ Äá»±ng mùn cÆ°a, trấu, cát hoặc và o cây trụ quấn rÆ¡m, quấn dây dừa, và o nhÃp xe hÆ¡i; Äeo túi Äá»±ng các thẻ sắt á» hai chân và chạy bá» ÄÆ°á»ng dà i; Kéo và Äạp tạ nặng trong nhiá»u tÆ° thế nằm, ngá»i khác nhau, táºp vá»i sá»± há» trợ của các trang thiết bá» kỹ thuáºt chạy bằng mô-tÆ¡ Äiá»n…
Khi viết bà i nà y, tôi nghÄ© rằng cần nhắc nhá» các võ sinh còn trẻ má»t Äiá»u là : Táºp võ thuáºt thì phải táºp công phu má»i có lòng tá»± tin và má»i Äạt Äược hiá»u quả thá»±c dụng trong thi Äấu, chiến Äấu. Tuy nhiên, táºp công phu phải có thầy hÆ°á»ng dẫn cụ thá», tÆ°á»ng táºn cách táºp, không nên Äá»c sách rá»i tá»± táºp mà không có ngÆ°á»i kiá»m tra, uá»n nắn. Khi táºp thì phải táºp cho Äúng nhÆ° sá»± hÆ°á»ng dẫn của thầy và táºp liên tục hằng ngà y, cÅ©ng không nôn nóng tham muá»n chóng Äạt kết quả mà táºp quá nhiá»u, quá sức.
Viá»c tá»n hại do tá»± táºp, táºp sai phÆ°Æ¡ng pháp không có biá»u hiá»n ngay, tháºm chà có khi trong thá»i gian má»i táºp má»t, hai tháng Äầu, ngÆ°á»i táºp còn có cảm giác thÄng tiến và mạnh lên rất nhanh.
Táºp sai lâu ngà y, các há» hô hấp, tuần hoà n và thần kinh sẽ bá» rá»i loạn, tá»n thÆ°Æ¡ng dẫn Äến ù tai, hoa mắt, bần thần, trầm cảm, sợ hãi vu vÆ¡… tháºm chà không Äược giải trừ ká»p thá»i có thá» bá» Äiên loạn. Vì váºy má»i có câu “Không thầy Äá» mà y là m nên” ./.